De incidentie van blaasontsteking in de zwangerschap is 1-3%

De blaasontsteking (cystitis) wordt meestal veroorzaakt door bacteriën uit de darm die via de urethra in de blaas komen. We noemen het bacteriurie wanneer er wel bacteriën aanwezig zijn in de urine maar zonder klinische verschijnselen.

Een pyelonefritis (nierbekken ontsteking) ontstaat wanneer bacteriën via de urineleiders van de blaas naar de nier bewegen. De pyelonefritis kan al snel ontstaan, al voordat de vrouw klachten heeft die passen bij een blaasontsteking. De vrouw zal zich dan presenteren met algeheel ziek zijn, koorts en rugpijn. Maternale complicaties van een urineweginfectie zijn urosepsis, adult respiratory-distress syndrome, nierinsufficiëntie en anemie (bron https://www.nvog.nl/wp-content/uploads/2017/12/Urineweginfectie-in-de-Zwangerschap-2.0-23-03-2011.pdf).

Neonatale complicaties van urineweg infecties zijn vroeggeboorte en complicaties van een groep B streptokokkenziekte .

Asymptomatische bacteriurie kan mogelijk ook laag geboortegewicht en vroeggeboorte veroorzaken maar de resultaten uit wetenschappelijk onderzoek hiernaar zijn niet eenduidig.

In een systematische cochranereview (8 studies) werd beschreven dat zwangeren behandeld voor een asymptomatische bacteriurie een verlaagde kans hebben op een kind met een laag geboortegewicht (RR 0,66; 95%-BI 0,49-0,89), maar geen significant gereduceerde kans hebben op vroeggeboorte (RR 0,37; 95%-BI: 0,10-1,36) ten opzichte van vrouwen zonder behandeling. Een andere prospectieve studie van meer dan 25.000 zwangeren, gecorrigeerd voor confounders zoals sociale en demografische factoren, beschrijft ook geen associatie van asymptomatische bacteriurie met spontane vroeggeboorte (OR 1,07; BI 0,8-1,5). De definities van pre- en dysmaturiteit zijn in de studies niet altijd duidelijk en echografische verificatie van de zwangerschapsduur ontbreekt. Verder zijn de beschreven associaties mede afhankelijk van de incidentie van asymptomatische bacteriurie en de behandeling ervan.

Vazquez JC, Villar J. Treatments for symptomatic urinary tract infections during pregnancy [update of Cochrane Database Syst Rev. 2000;3:CD002256], Cochrane Database Syst Rev 2003;4: CD002256. 6. Mazor-Dray E, Levy A, Schlaeffer F. Maternal urinary tract infection: is it independently associated with adverse pregnancy outcome? J Matern Fetal Neonatal Med 2009;22(2):124-8. 7. Meis PJ, Michielutte R, Peters TJ, Wells HB, Sands RE, Coles EC, Johns KA. Factors associated with preterm birth in Cardiff, Wales. II. Indicated and spontaneous preterm birth. Am J of Obstet Gynecol 1995;173(2):597-602

Vrouwen hebben vaker een blaas ontsteking dan mannen. Dit verschil kan worden verklaard doordat de urethra van vrouwen korter is. En doordat de opening van de urethra bij vrouwen dichter bij de anus ligt dan bij mannen.

Er zijn verschillende predisponerende factoren in de zwangerschap. Dat zijn factoren die de vrouw ontvankelijk maken voor een blaasontsteking.

1. Bij coitus worden de bacteriën door de bewegingen naar binnen gemasseerd
2. niet-goed uitplassen waarbij er een residu in de blaas achter blijft, denk aan een verkeerd mictiepatroon of bij een verzakking na een eerdere zwangerschap.
3. Zwangerschap zelf is een predisponerende factor

Pathofysiologische veranderingen in de zwangerschap zijn de dilatatie van ureter en pyelum en de verminderde peristaltiek in ureters en blaas, die onder hormonale invloed reeds vanaf 7 weken zwangerschapsduur optreedt. Daarnaast zijn er ook mechanische factoren, zoals compressie en een toename in glomerulaire filtratie in de zwangerschap, met als gevolg glucosurie en aminoacidurie. Beide bevorderen de bacteriële groei.

• Verder kan je denken aan immuun onderdrukkende aandoeningen of medicatie en aan urologische aandoeningen waaronder stenen en afwijkende anatomie